Opłaty za korzystanie ze środowiska są obowiązkowymi należnościami, które firmy muszą uiszczać za działania wpływające na środowisko naturalne. Ich celem jest rekompensata za negatywne oddziaływanie działalności gospodarczej na otoczenie oraz zachęcenie przedsiębiorstw do wprowadzania bardziej ekologicznych rozwiązań. W tym artykule znajdziesz kompleksowe informacje o tym, kto, kiedy i jak powinien uiszczać opłaty środowiskowe.

Kto musi wnosić opłaty za korzystanie ze środowiska?

Obowiązek uiszczania opłat dotyczy wszystkich podmiotów korzystających ze środowiska. Najczęściej są to przedsiębiorcy, ale przepisy obejmują również inne jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne, jeśli ich działalność wpływa na środowisko. Do takich podmiotów należą:

• przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, w tym transportową, przemysłową czy budowlaną,
• jednostki organizacyjne, takie jak fundacje, szkoły czy spółdzielnie mieszkaniowe,
• osoby wykonujące zawody medyczne w ramach indywidualnych praktyk,
• jednostki zarządzające infrastrukturą publiczną (np. drogami, mostami, zielenią miejską),
• osoby fizyczne, jeśli ich działalność wymaga pozwolenia na korzystanie ze środowiska.

Każda firma lub organizacja, której działania mogą wpływać na powietrze, wodę, glebę lub inne elementy środowiska, powinna dokładnie sprawdzić, czy podlega obowiązkowi wnoszenia opłat.

Za jakie działania naliczane są opłaty środowiskowe?

Opłaty środowiskowe są naliczane za różnorodne formy korzystania ze środowiska. Do najczęściej występujących należą:

• Wprowadzanie gazów lub pyłów do powietrza – dotyczy emisji z kotłowni, procesów technologicznych w zakładach produkcyjnych oraz emisji z pojazdów firmowych.
• Odprowadzanie ścieków do wód lub ziemi – obejmuje m.in. ścieki technologiczne, deszczowe czy z oczyszczalni.
• Pobór wód powierzchniowych lub podziemnych – dotyczy firm, które korzystają z wody w celach przemysłowych, technologicznych lub na potrzeby działalności komunalnej.
• Składowanie odpadów – opłaty dotyczą odpadów, które są składowane na terenie firmy, w tym odpadów niebezpiecznych.

Każde z tych działań ma przypisane stawki opłat, które są aktualizowane co roku w obwieszczeniach Ministra Klimatu i Środowiska.

Jak obliczyć wysokość opłat?

Każdy przedsiębiorca ma obowiązek samodzielnie obliczyć wysokość należnych opłat na podstawie:

1. Prowadzonej ewidencji działalności wpływającej na środowisko – np. ilości zużywanego paliwa, wody czy emisji zanieczyszczeń.
2. Stawek opłat określonych w obwieszczeniach – stawki te są publikowane co roku i zależą od rodzaju zanieczyszczeń oraz skali działalności.

Przykładowo, firmy transportowe muszą obliczać opłaty na podstawie ilości zużytego paliwa, natomiast zakłady produkcyjne uwzględniają emisję gazów i pyłów powstających w procesach technologicznych. W przypadku wątpliwości, warto skonsultować się z ekspertem ds. ochrony środowiska jak firma Paleczny z Warszawy lub skorzystać z dedykowanego oprogramowania.

Terminy i sposób wnoszenia opłat

Firmy są zobowiązane do sporządzania rocznych wykazów, w których określają zakres korzystania ze środowiska oraz wyliczają wysokość opłat. Wykaz należy złożyć do marszałka województwa właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności. Opłaty środowiskowe za dany rok kalendarzowy należy wnieść do 31 marca roku następnego. Przykładowo, opłaty za 2023 rok należy zapłacić do 31 marca 2024 roku.

Należy pamiętać, że oprócz przekazania opłaty, konieczne jest także złożenie odpowiedniej dokumentacji, która potwierdza sposób obliczenia należności. Niedopełnienie tego obowiązku może skutkować karami finansowymi.

Kiedy nie trzeba wnosić opłat środowiskowych?

Nie każda firma musi faktycznie płacić opłaty środowiskowe. Istnieją dwa główne progi zwolnienia:

• Jeśli roczna opłata za dany rodzaj korzystania ze środowiska nie przekracza 800 zł, przedsiębiorca jest zwolniony z jej uiszczania, ale nadal musi złożyć wykaz.
• Jeśli wyliczona opłata nie przekracza 100 zł, przedsiębiorca nie musi ani jej płacić, ani składać wykazu.

Warto jednak pamiętać, że zwolnienia te dotyczą wyłącznie niskich poziomów oddziaływania na środowisko i są uzależnione od rocznych stawek.

Konsekwencje niewywiązania się z obowiązków

Niedotrzymanie terminów związanych z wnoszeniem opłat środowiskowych lub braki w dokumentacji mogą skutkować poważnymi konsekwencjami. W przypadku kontroli przez organy ochrony środowiska, przedsiębiorca może zostać ukarany karami administracyjnymi, a także naliczane są odsetki za zwłokę. Dlatego warto prowadzić regularne ewidencje i skrupulatnie monitorować obowiązki sprawozdawcze.

Podsumowanie

Opłaty za korzystanie ze środowiska to nie tylko obowiązek prawny, ale także element odpowiedzialności firm za wpływ ich działalności na otoczenie. Regularne monitorowanie emisji, zużycia zasobów i odprowadzania zanieczyszczeń jest kluczowe dla prawidłowego wyliczenia opłat i uniknięcia problemów administracyjnych. Firmy powinny również pamiętać o terminowym składaniu wykazów i wnoszeniu należności, aby spełnić wymogi przepisów i uniknąć sankcji.

Świadomość i odpowiednie planowanie mogą nie tylko pomóc w minimalizowaniu kosztów związanych z opłatami środowiskowymi, ale także przyczynić się do wdrażania bardziej ekologicznych rozwiązań, co ma pozytywny wpływ zarówno na środowisko, jak i wizerunek firmy.

Artykuł zewnętrzny.