Decyzje podejmowane przez Rezerwę Federalną Stanów Zjednoczonych, mimo że dotyczą wyłącznie gospodarki amerykańskiej, mają zaskakująco silny i często niedoceniany wpływ na to, co dzieje się nad Wisłą. Wahania kursu dolara, odpływy kapitału, zmiany stóp procentowych – wszystko to sprawia, że Polska, choć geograficznie i politycznie oddalona od USA, w praktyce znajduje się w orbicie wpływów Fedu.

Zależność przez globalizację – jak USA łączy się z Polską

Współczesna gospodarka nie zna granic. Handel międzynarodowy, przepływy kapitałowe i integracja systemów finansowych powodują, że decyzje najważniejszych banków centralnych – a Rezerwa Federalna jest wśród nich absolutnym liderem – oddziałują globalnie. W przypadku Polski wpływ Fedu przejawia się przede wszystkim przez kurs dolara, koszt finansowania długu i reakcje inwestorów zagranicznych.

Polska, jako gospodarka otwarta i silnie zintegrowana z rynkami kapitałowymi, odczuwa skutki globalnych decyzji niemal natychmiast. Kiedy Fed podnosi stopy procentowe, kapitał przepływa do USA w poszukiwaniu wyższego zwrotu, co osłabia złotego, podnosi rentowność polskich obligacji i zmusza Narodowy Bank Polski do bardziej zdecydowanych działań, by przeciwdziałać skutkom odpływu pieniędzy.

Kurs dolara a inflacja w Polsce

Jednym z najbardziej bezpośrednich kanałów wpływu polityki Fedu na Polskę jest kurs dolara. Silny dolar, wynikający z wyższych stóp procentowych w USA, oznacza droższy import surowców, energii, półproduktów technologicznych i innych towarów wycenianych w amerykańskiej walucie. Dla gospodarki o dużym udziale importu, takiej jak Polska, skutkuje to podbiciem inflacji.

To z kolei wymusza reakcję Rady Polityki Pieniężnej. Nawet jeśli inflacja krajowa wynika głównie z zewnętrznych czynników – takich jak wzrost cen ropy czy gazu – polski bank centralny musi podejmować działania, by utrzymać wiarygodność i kontrolować oczekiwania inflacyjne. Fed zatem, choć działa w interesie USA, pośrednio zmusza NBP do reakcji – często sprzecznej z lokalnymi potrzebami.

Rynki obligacji i koszt zadłużania się państwa

Fed wpływa także na globalny koszt pieniądza. Gdy amerykańskie obligacje oferują wyższe rentowności, inwestorzy globalni przekierowują środki z rynków wschodzących – w tym z Polski – do bardziej przewidywalnych i bezpiecznych papierów dłużnych USA. Skutkiem jest wzrost rentowności polskich obligacji, co zwiększa koszt obsługi długu publicznego i podraża nowe emisje.

To może mieć poważne konsekwencje dla polityki fiskalnej. Wyższe koszty finansowania deficytu zmniejszają przestrzeń budżetową na inwestycje i programy społeczne, a jednocześnie zwiększają presję na cięcia wydatków. Fed, nie wypowiadając ani słowa o Polsce, w praktyce wpływa na wysokość polskiego długu i budżet państwa.

Reakcja Narodowego Banku Polskiego – dostosowanie, nie niezależność

Rada Polityki Pieniężnej często podkreśla niezależność NBP, jednak w praktyce decyzje tej instytucji muszą uwzględniać działania Fedu. W sytuacji, gdy amerykańska polityka pieniężna się zaostrza, a złoty traci na wartości, NBP staje przed dylematem: albo podnosi stopy procentowe, co ogranicza inflację i stabilizuje kurs, ale spowalnia wzrost gospodarczy, albo trzyma się łagodnej polityki i ryzykuje dalsze osłabienie waluty oraz utratę zaufania inwestorów.

Podobny mechanizm działał w latach 2022–2023, gdy Fed agresywnie podnosił stopy procentowe, a Polska musiała – mimo lokalnego spowolnienia – utrzymywać restrykcyjne nastawienie w polityce monetarnej. Więcej informacji na temat tego, jak dokładnie decyzje Fedu wpływają na gospodarkę USA i kurs dolara, znajdziesz tutaj: https://biznes.interia.pl/artykul-sponsorowany/news-jak-polityka-fedu-wplywa-na-gospodarke-i-dolara,nId,7957789

Przedsiębiorcy, konsumenci, kredytobiorcy – kto odczuwa skutki Fedu w Polsce?

Choć Fed nie ogłasza swoich decyzji po polsku, jego działania są odczuwalne przez zwykłych obywateli. Przedsiębiorcy importujący surowce i półprodukty muszą radzić sobie z wahaniami kursu dolara, konsumenci odczuwają wyższą inflację, a osoby spłacające kredyty hipoteczne zmiennego oprocentowania widzą rosnące raty w wyniku reakcji NBP na politykę USA.

Wpływ Fedu przenika więc przez cały system gospodarczy, od ministerstw, przez giełdę, aż po portfele obywateli. To dowód na to, że globalizacja systemu finansowego nie zna granic – a Fed, chcąc nie chcąc, stał się graczem o zasięgu globalnym, w tym również w Polsce.

Czy Polska może się uniezależnić?

W teorii – tak. Silny złoty, zdywersyfikowany eksport, własne źródła energii i głębszy rynek finansowy mogłyby zmniejszyć wpływ decyzji Fedu na krajową gospodarkę. W praktyce jednak tak długo, jak Polska jest częścią globalnego systemu gospodarczego i korzysta z zagranicznego kapitału, wpływ Rezerwy Federalnej będzie trwał.

Pewnym rozwiązaniem może być budowa większej odporności systemu finansowego: rozwój rynku obligacji w złotych, zwiększenie rezerw walutowych, rozwój lokalnych źródeł surowców czy większe wsparcie dla krajowych innowacji. Jednak całkowite odcięcie się od skutków polityki Fedu nie jest możliwe – można je jedynie amortyzować.

Podsumowanie: Fed i Polska – ukryta relacja o dużym znaczeniu

Rezerwa Federalna nie prowadzi polityki wobec Polski, ale Polska nie może prowadzić polityki gospodarczej bez uwzględnienia Fedu. W zglobalizowanym świecie, decyzje o stopach procentowych w USA rezonują przez oceany i docierają do krajów takich jak nasz, wpływając na inflację, kursy walut, koszt długu i decyzje inwestorów.

Dlatego zrozumienie mechanizmów działania Fedu oraz ich przełożenia na lokalne warunki staje się koniecznością – nie tylko dla decydentów, ale także dla przedsiębiorców, analityków i każdego, kto interesuje się gospodarką. W świecie globalnych powiązań ekonomicznych, nawet odległe decyzje mają lokalne skutki – a Fed to jedno z najważniejszych ogniw tego systemu.

Artykuł partnera.